Meclis’e sunulduğu hali ile sadece müftüleri kapsayan, ancak komisyon aşamasında imamlara da nikâh kıyma yetkisi verdiği tartışmalarına yol açan düzenleme “Bakanlık, il ve ilçe müftülüklerine de evlendirme memurluğu görev ve yetkisi verebilir” ifadeleri ile yasalaştı.
Resmi Evlilik Olmadan İmam Nikahı da Yasallaştı
Cumhuriyet gazetesinden Sinan Tartanoğlu’nun haberine göre, müftülere nikâh kıyma yetkisi veren yasal düzenlemenin ayrıntıları yönetmelik değişikliği ile dün belli oldu. Evlendirme Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle, yasadaki “müftülere” değil “müftülüklere resmi nikâh kıyma yetkisi” düzenlemesi genişletildi. Artık resmi nikâhı sadece belediye başkanı veya başkanın yetkilendireceği nikâh memuru değil, müftüler ve müftülerin idaresinde çalışan tüm imamlar kıyabilecek. Hangi imamların evlendirme yapabileceğini İçişleri Bakanlığı belirleyecek. İlçe müftülüklerine ait evlenme kütük defterleri ilçe nüfus müdürlüğü tarafından, il müftülüklerine ait kütük defterleri ise il nüfus ve vatandaşlık müdürlükleri tarafından onaylanacak. Ancak il ve ilçe müftülükleri kendilerine ait evlenme kütük defterlerini kendi arşivlerinde saklayacak. Mülkiye müfettişlerinin yanı sıra artık İçişleri Bakanlığı tarafından görevlendirilecek yetkililer de bütün evlendirme daire ve memurluklarını denetleme hakkına sahip olacak. Daha önce valiler, kaymakamlar, il ve ilçe nüfus müdürleri ile belediye başkanlarına ait olan evlendirme daire ve memurlarını denetleme yetkisi, il ve ilçe müftülerine de verildi. Böylece il müftüsü vali; ilçe müftüsü ise kaymakam kadar denetleme yetkisi sahibi oldu.
‘Resmi’siz de olacak
Yeni düzenlemede, 2015’te Anayasa Mahkemesi kararıyla Türk Ceza Yasasından çıkarılan, “resmi nikâh olmadan imam nikâhı yapılması” ve “evlilik cüzdanını göstermeden imam nikâhı yapılması” suçları da yönetmelikten de çıkarıldı.
‘Müftü kıysın nikâhı, imam niye kıysın?’
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, ağustos ayında yaptığı açıklamada, müftülere resmi nikâh kıyma yetkisi veren düzenlemeye ilişkin, “Ben aslında imam nikâhı diye bir şeyi kabul etmiyorum. Asıl olan resmi nikâhın kıyılıp duyurulmasıdır. Şimdi müftü nikâh kıydığında resmi olacak, yasal zorunlulukları yerine getirecek. Küçük yaşta evlilikler olamayacak, kadının tüm hakları korunacak” demişti. Kaya, resmi nikâh kıyma yetkisinin imamlara devredileceğine ilişkin iddialara da o günlerde, “O konuda hassas olmak lazım. İlçe ve il müftülerine yetki veriliyor sadece. Tasarıda şuna devredilir demiyor. Bence böyle de kalmalı. Müftü kıysın nikâhı, imam niye kıysın? Bu benim kişisel görüşüm. Kadınlar gerçekten mağdur, bu yolla bu mağduriyeti giderebiliriz” yanıtını vermişti.