Sendikaya üye oldukları gerekçesiyle belediye tarafından iş akti feshedilen, sendikal görevlerini sonlandırıp tekrar işe başlamayı talep eden Ramazan Orak'ın da aralarında bulunduğu işçiler, başka sendikaya üye olanların talebi kabul görüp, kendi talepleri reddedilince AYM'ye bireysel başvuruda bulundu. AYM, Anayasa'nın 10. maddesinde güvence altına alınan eşitlik ilkesinin (ayrımcılık yasağı) ihlal edildiğine karar verdi.

AYM tarafından ‘ayrımcılık yasağı’ ihlal kararına neden olan olaylar şu şekilde gerçekleşti; Başvurucular, Anayasa Mahkemesi’ne, (AYM) işçi olarak çalışmakta iken bir sendikada üstlendikleri yöneticilik görevleri nedeniyle iş akitleri işveren belediye tarafından askıya alınınca, sendikadaki görevlerinin sona ermesinin ardından işe başlatılmalarını talep etti. Belediye tarafından kıdem tazminatı ödenmek suretiyle başvurucuların hizmet akitlerinin feshedilmesine karar verildi. Bunun üzerine başvurucular; feshin haksız olduğunu, iş akitlerinin sendikal nedenlerle sonlandırıldığını, aynı durumda olan başka sendika üyelerinin işe başlatıldığını belirterek dava açtı. Belediye tarafından Mahkemeye sunulan yazıda, 2011 yılında sendika yöneticiliği sonrası işe başlatılan, iddia edilen durumda iki kişi bulunduğu bildirildi. Mahkeme talepleri reddederken, Yargıtay tarafından kararlar onandı.

BAŞVURUCULARIN İDDİALARI

AYM’ye başvuran işçilerin iddiaları şu şekilde:

“Başvurucular, sendikada görevlerinin sona ermesinin ardından işe iadelerini talep etmelerine rağmen sözleşmelerinin sendikal nedenlerle feshedildiğini ifade etmişlerdir. Fesih yazısı bulunmasına rağmen açtıkları davaların, işveren feshinin söz konusu olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi tarafından reddedilmesinin ve kendileri ile aynı konumda olan başka sendikaya üye kişilerin işe alınmasına ilişkin iddialarının Derece Mahkemelerince eşitliğe aykırı olduğunun kabul edilmemesinin adil yargılanma ve çalışma haklarını ihlal ettiğini ileri sürmüşlerdir.”

‘FARKLI MUAMELE YAPILMASININ “MEŞRU BİR AMACI OLMADIĞI” SONUCUNA VARILDI’

AYM işçilerin başvurusu üzerine, özetle şu değerlendirmeleri yaptı:

“Demokrasi; farklılıkların bir tehdit olarak değil, bir zenginlik kaynağı olarak algılandığı toplum anlayışında güçlenecektir. İşe iade taleplerinin üye olunan sendikaya göre değerlendirilmesi, çağdaş demokratik toplumlarda kabul edilebilir bir durum değildir. İşverenin, sendika üyeliği dışındaki sebeplerle işe iade taleplerini değerlendirdikten sonra ortaya bazı sendika üyelerini dışarda bırakan sonuç çıkması ve bu sonucun ayrımcılık olarak kabul edilmemesi mümkündür. Fakat buna ilişkin değerlendirmelerinin objektif ölçülere ve somut nedenlere dayanması gerekmektedir. İşe iade talebinde bulunan başvurucuların akitlerine son verilirken aynı durumdaki diğer sendikanın üyesi olan kişiler işe iade edilmiştir. İşverenin bu tercihinin, farklı sendika üyeliği dışında objektif ölçü ve sebeplere dayandığına ilişkin herhangi bir açıklama veya değerlendirmeye rastlanmamıştır. Başvurucuların, ayrımcılık iddiası yargılama sürecinde ileri sürülmesine rağmen bu husus tartışılmadan davalar sonuçlandırılmıştır. Sonuç olarak başvurucuların işe iade talepleri değerlendirilirken “üyesi oldukları sendika dikkate alınarak farklı muamele yapılmasının “meşru bir amacı olmadığı” sonucuna varılmıştır. Bu sebeple Anayasa’nın 10. maddesinde güvence altına alınan eşitlik ilkesinin (ayrımcılık yasağı) ihlal edildiğine karar verilmiştir.”