Referandum artık sayılı saatler kaldı..Bütün dikkatler sandık güvenliği ve oyların hilesiz bir şekilde sayılıp sayılmayacağı üzerinde yoğunlaştı. Çöplerden çıkan oy pusulaları, plakasız araçlar, tutanaklarda yapılan oynama için nasıl bir önlem alındı ve siyasi partiler ile vatandaşlara nasıl bir görev düşüyor?. İşte bu soruların yanıtını @GurbetName bu sefer HDP Van milletvekili ve partinin Örgütlenmeden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Nadir Yıldırım‘a sordu.
HDP’nin bu seçimde, seçim güvenliği için diğer seçimlerden farklı olarak neler yaptığını kısaca anlatabilir misiniz?
Son 2 seçimdir oyların korunması konusunda hem müşahit görevlendirmesi hem de sandık kurulu üyelerimizin belirlenmesi konusunda hazırlıklarımızı tamamladık. Ayrıca YSK’dan aldığımız verilerle kendi verilerimizi karşılaştıracağımız bir yazılım geliştirdik. Bu yazılımla YSK ile bizdeki veriler otomatik olarak karşılaştırılmaktadır.
HDP’nin sandıklarda toplam kaç bin sandık görevlisi ve müşahit olacak, tam olarak rakam verebilir misiniz?
Sandık Başkanları ve Sandık Kurulu üyeleriyle birlikte 70.000’i aşkın üyemizi görevlendirdik. 75 bin de müşahit görevlendirdik. Seçim güvenliği için 145.000 arkadaşımız görev alacak. En güçlü olduğumuz yerler Doğu ve Güneydoğu ile Marmara bölgesi. En zayıf olduğumuz bölge ise Karadeniz.
HDP bir online sistem üzerinde çalışıyor zannedersem. HDP’nin online sistemi dışarıya da açık olacak mi? Es zamanlı halka bilgi aktarılacak mi? Bunu su yüzden soruyorum,CHA’nin da bu seçimde olmayacak olması alternatif haber açığı getiriyor. Bu konuda bir çalışmanız olacak mi?
Sistemimiz dışa açık şekilde tasarlanmadı, sadece 145.000 görevlimizin kullanacağı şekilde tasarlandı. Ancak Karadeniz gibi diğer bölgelere göre daha zayıf olduğumuz yerlerden gelen tutanaklar genel merkezimizde görevli arkadaşlarımız tarafından sisteme girilecek. Haber ajanslarının kurdukları sistem seçim sonucunu en hızlı şekilde vermeye yönelik. Biz sistemimizi sonuçlardan daha çok sandıkları koruma, usulsüzlükleri engelleme üzerine inşa edildi. Oylarımızı korursak, halkın iradesi en güçlü şekilde sandıklara yansıyacaktır. Ama koruyamazsak sonuçtan da emin olamayız. Bu düşünce ile sistemi inşa ettik. Ama YSK ile aynı anda sonuçları göreceğiz. Yazılımımızı YSK ile de eşleştirdik. Bize gelen bilgiler ile YSK bilgileri arasında bir çelişki ortaya çıkarsa anında müdahale edebileceğiz. Keşke basın özgürlüğü bu kadar hırpalanmasaydı ve onlar halkı bilgilendirme görevlerini ifa edebilselerdi. Bizim işimiz halkın iradesinin doğru yansımasını sağlamak. Gereği için de elimizden geleni yapacağız.
HDP online sistemi tutanak analizi için kullanılacak mi? Tutanak analizi, sandıktaki usulsüzlüğü saptamak için de çok etkin bir yöntem olarak gözüküyor. Böyle bir ekibiniz var mi? Süreç nasıl işleyecek kısaca bilgi verebilir misiniz?
Yaklaşık 2 aydır bu ekibimiz hazır. Bir kriz masası olarak kurgulamadık. Kurduğumuz ekibin baştan sona bütün süreçlere hâkim olabilmesi için çalışmayı erken başlattık. Sandık başkanlarımız, sandık kurulu üyelerimiz ve müşahitlerimizle birebir görüştüler, görevlilerin belirlenmesi sürecinde aktif rol aldılar. Soğuk bir örgütlenmeden ziyade aslında onlarla tanıştılar. Bütün görevlilerimiz kimlerle iletişime geçeceğini biliyor duruma geldi. Seçim günü sisteme veri girildiğinde genel merkezimizde oluşturduğumuz ekip tarafından da kontrol edilecek. YSK verileriyle hem sistem karşılaştıracak, hem de ekibimiz karşılaştırma yapacak. Çelişkilere anında müdahale edilecek. Ekibi iki ay önce kurmuş olmanın avantajları seçim günü hızlı hareket etme imkanı da veriyor olacak.
Bu seçim öncesinde YSK’nin tutumunu nasıl buluyorsunuz? Mesela HDP’nin bir çok merkezde sandık görevlilerini kabul etmediler, başına yansımayan ya da yansıyan ciddi baskılar var. Sizin, bu referandum sürecinde en ciddi yaşadığınız problem hangisi ya da hangileriydi?
Bu referandumda birçok yerde Emniyet ve Jandarma tarafından güvenlik gerekçesi ile sandıkların taşınması talep edildi. Son dönemde de bu skalaya bir de AKP il, ilçe teşkilatları katıldılar, onlarda sandık taşınması için başvurular yaptılar. Birçok itirazımız YSK tarafından kabul edildi. Çünkü güvenlik gerekçesi ile oy taşınması talebi İçişleri Bakanlığına bağlı birimler tarafından yapıldı. Tarafsız bir talep olduğunu söylemek zor. YSK’yla merkezi görüşmelerimiz, dilekçelerimiz, itirazlarımız sonucunda birçok yerde sandık taşınmasına gerek olmadığı kararı verildi. Ama Batman merkezinde örneğin 40.000’den fazla seçmeni etkileyecek şekilde sandık taşıma işlemi yapıldı. Bu kadar büyük bir değişikliği seçmenlere haber vermeden yapmak, seçmen iradesine en başta saygısızlık. Ama maalesef bu yapıldı.
Sandık kuruluna üye verirken de oldukça zorluk ve baskıyla karşı karşıya kaldık. Bazı yerlerde Kaymakamlar siyasi partiler gibi kendi listeleriyle kuralara katıldılar. Daha önce barajı geçen parti olmadığımız için sandık kurullarına başkan ve üye önerme hakkımız yoktu. İlk olarak 1 Kasım seçimlerinde bu hakkımızı kullandık. Ama en örgütlü şekilde bu seçimde bu hakkımızı kullanmak isterken engellemelerle karşılaştık. Saygın kişi değiller gerekçesi ile üyelerimiz düşürüldü. Listelerimiz alınmak istenmedi. Esas zorluğu listeleri verirken yaşadık. Fiili olarak ilçe seçim kurullarında engellenmeye çalışıldık. Ama merkezi olarak bütün il ve ilçe örgütlerimizle sürecin en başından sürekli olarak görüşerek seçim kurullarının onları manipüle etmesini engelledik.
Sandık görevlisi olmak için süre doldu, ama hala müşahit olabiliyor insanlar bildiğim kadarıyla. HDP’den müşahit olmak isteyen ya da sandık başında güvenlik için bulunmak isteyen biri ne yapmalı, nereye başvurmalı?
En yakın il, ilçe örgütümüze giderek sandıkları korumak için müşahit olmak istediğini belirtmesi yeterli olacaktır.
Son olarak, sandığa gidecek (müşahit ya da sandık görevlisi olmayan) sade insanlara, sandık güvenliği konusunda önerileriniz var mi? Onların da güvenlik konusunda yapabilecekleri şeyler var mi? Mesela, sandık sayımı sırasında sandıklarında başında bulunmaları gibi?
Her seçmen oy kullandığı sandıkta sayım ve döküm işleri yapılırken yani sandıklar kapandıktan sonra orada bulunma hakkına sahiptir. Oyların hakkaniyetle sayılıp sayılmadığını kontrol edebilir, orada bu işlemleri takip edebilir. Hepimiz kendi oyumuzu korumak için sayım ve döküm sırasında sandık başında olma hakkımızı kullanalım, diyoruz.
Unuttuğum ya da es geçtiğim mutlaka konular vardır. Sizin seçim güvenliği konusunda eklemek istediğiniz bir şey var mi?
Halkın iradesini korumak sadece olası hilelere karşı önlem alarak, sistemler kurarak elbetteki yüzde yüz sağlanmaz. Bunun en temel sağlayıcısı demokrasi kültürünü geliştirmek olacaktır. Demokratikleştikçe sandıkları korumak daha da kolaylaşacaktır. Daha demokratik, özgür ve eşit bir gelecek için şimdi üzerimize düşen sandıklara daha fazla sahip çıkmak. Ama aynı zamanda bu bir demokrasi kültürünün yapıtaşlarını da örmektedir. Kimse emeğinin boşa gittiğini düşünmesin. Güncel zorunluluklar ya da doğru tutumlar, geleceğimizi de doğru şekillendirmektedir. Herkese başarılar diliyoruz.
