BBC’den Richard Bilton Panama belgelerini analiz etti. Birçok farklı ülkeden gazetecinin bir yılı aşkın süredir üzerinde çalışarak topladığı ve sayıları 11 milyonu aşan gizli belgelerde, aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de bulunduğu birçok devlet başkanının vergi kaçırdığı görülüyor.
Panama’da faaliyet gösteren Mossack Fonseca hukuk şirketine ait dokümanlar, şirketin müşterilerinin vergi kaçırmasına, yaptırımları bertaraf etmesine ve kara para aklamasına yardımcı olduğunu gösteriyor.
12 Ülke Lideri Var
Belgelerde hem emekli olmuş, hem de hala görevde olan toplam 12 ülke liderinin adı geçiyor.
Araştırmayı yürüten Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) Direktörü Gerard Ryle, ele geçirilen belgelerin Mossack Fonseca şirketinin son 40 yıl boyunca yürüttüğü günlük işlemleri kapsadığını ifade ediyor.
Ryle, “Ele geçirilen belgelerin sayısına bakıldığında sanırım bu olay, vergi cennetlerine indirilmiş en sert darbe oldu” diyor.
Mossack Fonseca belgelerinde, Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi ve Mısır’ın eski lideri Hüsnü Mübarek’in aileleriyle yakın çevrelerine ait gizli hesapların bilgileri bulunuyor.
Esad ve Putin’i Zora Sokacak İşlemler
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a yakın kişilerin de belgelerde ismi geçiyor.
Belgelerin Rusya’yla bağlantılı bölümünde ise milyarlarca dolarlık bir kara para aklama operasyonunun ortaya çıkarıldığı ifade ediliyor.
Bank Rossiya tarafından yürütülen operasyonda, ilk para transferi Putin’in yakın çevresindeki isimlere ait offshore şirketlere (vergi kolaylığı olan ülkelerde kurulan şirketler) yapılıyor.
Bu isimlerden birisi Sergey Roldugin. Çello virtüözü olan Roldugin, Putin’in çocukluk yıllarından bu yana yakın arkadaşı ve aynı zamanda da Putin’in kızı Maria’nın vaftiz babası.
Belgelerde Roldugin’in şaibeli finansal işlemlerle milyonlarca dolar kar elde ettiği gözüküyor.
Ancak yine aynı belgelerde Roldugin’in şirketinin “Bu şirket kazançların son sahibinin gizliliğini ve kimliğini korumak amacıyla kurulmuş olan bir şirkettir” ifadesi yer alıyor.
İzlanda Başbakanının İstifası istendi
Belgelerde adı geçen bir diğer ülke lideri ise İzlanda Başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson.
Mossack Fonseca belgelerinde Başbakan Gunnlaugsson’un ülkesi finansal krizdeyken, kamu fonlarıyla kurtarılan banalara özel bir alaka gösterdiği görülüyor.
Belgelerde, Gunnlaugsson’un bir offshore şirket aracılığıyla sorunlu İzlanda bankalarına yüz milyonlarca dolarlık yatırım yaptığı ve bu yatırımları kamuoyuyla paylaşmadığı anlaşılıyor.
2009’da Başbakanlık görevini devralan Gunnlaugsson’un, bankalara yatırım yapan Wintris şirketindeki paylarını beyan etmediği, şirketteki yüzde 50 hissesini, Başbakan olduktan 8 ay sonra eşine devrettiği görülüyor.
Hisselerin devri ise, hisse başı 1 dolar bedel üzerinden gerçekleşmiş.
İzlanda’da Gunnlaugsson’un hemen istifa etmesi gerektiği yönünde baskılar artarken, Başbakan yasa dışı bir iş yapmadığını ve eşinin de hisse devrinden herhangi bir finansal çıkar sağlamadığını ifade ediyor.
‘Hizmetlerimiz istismar edildi’
Hukuk şirketi Mossack Fonseca sızdırılan belgeler konusunda yaptığı açıklamada, hiçbir zaman uluslararası hukuku ihlal etmediğini, kara para aklama, terörün finanse edilmesi veya benzeri bir yasa dışı faaliyete karışmadığını iddia etti.
Şirket açıklamasında ayrıca “Verdiğimiz hizmetlerin istismar edilmesinden dolayı üzüntü yaşıyoruz” ifadesi de yer aldı.
Sayılarla Panama Belgeleri
-11,5 milyon belge sızdırıldı
-12 emekli ya da hala görevde olan ülke liderinin adı vergi cennetleri belgelerinde geçiyor.
-2 milyon $’lık şaibeli para transferi Putin’in yakın çevresi tarafından gerçekleştirilmiş.
-500’den fazla banka şaibeli küresel işlemlere aracılık etmiş.
