ARAP CAMİİ ALDATMACASI!

Arap Camii -genel kabullerin aksine- İstanbul’da ilk ezan sesinin yükseldiği ibadethane değildir; daha çok İslam kaynaklarında iddia edilen bu görüş, sadece bir rivayetten ibarettir!…

Derler ki: “Arap Camii, 717 yılında inşa edilmiş olup ‘İstanbul’un ilk camii’ hüviyetini taşımaktadır. İstanbul’un fethi için 717 yılında gelmiş olan Müslüman-Arap kumandanlarından ve sahabe neslinden meydana gelen bir ordu (başında, Mesleme bin Abdülmelik isminde Emevi bir komutan vardır), Galata’da Bizans semalarına ilk Ezan-ı Muhammedî sesinin yükseldiği bir cami yaptırmıştır. İşte bu cami ‘Arap Camii’dir.”

İşte bu görüş, tamamen uydurmadır; Arap Camii, İstanbul’da inşa edilen ilk cami değildir!

Hangisi Gerçek, Hangisi Masal?
Acaba Arap Camii, Bizans kaynaklarında ismi geçen zengin Areobindus’un MS VI. yüzyıl sonlarında inşa ettirdiği bir “Ortodoks Kilisesi” mi, bazı Dominiken kaynaklarında iddia edildiği gibi 1240’lı yıllarda St. Hyacinthe (Aziz Yasinius) tarafından inşa ettirilen bir “Katolik Kilisesi” mi yoksa -başka bir iddiaya göre- XIV. yüzyıl başlarında inşa edilmiş bir “Dominiken Kilisesi” midir?
Arap Camii’nin kökenleri hakkında yazılıp çizilen bütün bu Müslüman görüşleri de Bizans iddiaları da hiçbir tarihi gerçeğe dayanmamaktadır.
Bu konuda kabul edilebilir tek iddia şudur: Bugünkü cami binası, vakti zamanında Galata Ceneviz kolonisi tarafından mezarlık olarak kullanılan eski bir Grek Kilisesidir. Daha sonra, XIV. yüzyıl başlarında Dominikenler burayı devralmışlar ve -harap durumda olduğu için- yıkıp bir de manastır ilave ederek devrin Batı tarzında yeniden inşa etmişlerdir (resmi ismi “Saint Dominique”tir, yaygın bir şekilde “Saint Paul” olarak bilinir).
Caminin -güya- tarihçesinin yazılı olduğu manzum kitabe de zaten, Divanıhümayun kâtibi Hacı Emin Efendi tarafından H. 1222’de (M. 1807) mihrabın sağındaki duvara tespit edilmiştir.

Benedetto Palazzo

Galata St. Pierre Kilisesi’nde görevli Peder Benedetto Palazzo’nun 1946 yılında -Fransızca olarak- kaleme aldığı L’Arap Djami ou Eglise Saint-Paul a Galata başlıklı eser, birinci kaynaktan Türkçeye çevrilip işin içyüzünü bize teferruatıyla anlatmaktadır.

.*.

Hoş kalın!…

Kaynak: P. Benedetto Palazzo O. P., L’Arap Djami ou Eglise Saint-Paul a Galata, Hachette 1. baskı 1946 İstanbul, Bilge Karınca 1. baskı Ocak 2014 İstanbul (Fransızcadan çeviren: İ. Burhan Yentürk, Editör: Alberto Fabio Ambrosio O. P.)

“Kot” Bizimdir Bizim!