15 Temmuz sonrası ilan edilen OHAL kapsamında çıkarılan KHK’ların iptali tartışılırken tam 33 yıl sonra 12 Eylül darbecilerinin TMMOB KHK’si Anayasa Mahkemesi’nden döndü. Karar içtihat niteliğinde.
Cumhuriyet gazetesinden Alican Uludağ’ın haberine göre, 15 Temmuz darbe girişimi üzerine alınan OHAL kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnamelere karşı Anayasa Mahkemesi’ne dava açılıp açılamayacağı tartışılırken, Anayasa Mahkemesi’nden içtihat niteliğinde bir karar geldi. Yüksek Mahkeme, 12 Eylül darbecilerinden oluşan Milli Güvenlik Konseyi’nin 33 yıl önce Kanun Hükmünde Kararname ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ile odaları temsil etmek üzere uluslararası toplantı ve kongrelere katılmayı Bayındırlık Bakanlığı iznine bağlayan düzenlemesini anayasaya aykırı bularak iptal etti. 22 Haziran 2016’de iptal kararını alan AYM, gerekçesini CHP’nin 15 Temmuz kararnamelerine dava açtığı günde açıkladı.
Gerekçe: Meslek kuruluşunu merkezi idareye bağımlı hale getirir
Kararda, anayasanın 135. maddesine göre kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının özerk yapısı olduğuna dikkat çekilerek, bakanlıktan izin şartının bu kuruluşları “merkezi idareye bağımlı hale getireceği” kaydedildi. Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Erdoğan Teziç, AYM’nin kararının içtihat niteliğinde olduğunu belirterek, “Anayasa Mahkemesi, KHK’nın adına bakmaz, işin niteliğine, içeriğine bakar. Anayasının 148. maddesindeki sınırlamaya bakmaz. Eğer bir olağanüstülük yoksa KHK’yı esastan inceler” dedi.
15 Temmuz darbe girişiminin üzerine Bakanlar Kurulu’nun tüm yurtta aldığı OHAL kapsamında kritik Kanun Hükmünde Kararname’ler çıkarılmıştı. CHP, bu kararnamelerden bazılarının iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gideceğini açıklayınca iktidar temsilcileri anayasanın 148. maddesinin buna engel olduğunu iddia etmişti. 148. maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi OHAL, sıkıyönetim gibi durumlarda çıkarılan KHK’lere karşı AYM’de dava açılamayacağını düzenliyordu.